In het artsenblad Medisch Contact heeft de Belgische epidemioloog Luc Bonneux een column. (Joep Lange stelde mij ooit iemand als volgt voor: ‘hij is epidemioloog… en dat is een diagnose.’ Maar dit geheel terzijde, het ging niet over Bonneux.)
Sinds kort heeft PrEP de aandacht van Luc. Afgelopen juni stofte hij een oud onderzoek af op grond waarvan hij concludeert dat deze profylaxe de kans op hiv halveert. Hij vindt dat ‘de moeite waard,’ althans voor serodiscordante, monogame stellen. Onze wetenschappelijk goed gefundeerde boodschap dat PrEP mits goed ingenomen en begeleid eerder een beschermingsgraad van 100 procent nadert, is volgens Bonneux ‘industrieel gesponsord’ en gevaarlijk.
Dat PrEP een gedemoniseerd hiv-preventiemiddel is weten we, het scheldwoord Truvada-hoer hebben we jaren geleden al geneutraliseerd tot geuzennaam. In Amerika kreeg het middel denigrerend het stempel ‘partydrug’. Het Parool introduceerde vorig jaar het even bespottelijke als misleidende begrip ‘pretpil’. PrEP als een pil die onbekommerd condoomloze, promiscue losbandigheid promoot.
Ook Luc Bonneux is geen voorstander van de losbandige seks: ‘Seriële monogamie is oké, maar met meerderen tegelijkertijd seksen is dat niet,’ vindt hij. ‘PrEP riskeert seksen in darkrooms en neuksauna’s te bevorderen omdat mannen zich beschermd wanen. Zij dwalen. Aan het einde van de rit zijn er dan meer hiv-infecties en veel meer andere soa’s, zoals syfilis,’ voorspelt zuiderbuur Bonneux, die heus niet homofoob is: ‘homo, hetero: dat maakt niet uit.’ Maar ‘liefdeloze seks beschadigt je lijf, dat van je geliefden, je ziel,’ waarschuwt de man die zichzelf een compromisloze wetenschapper noemt. Hij heeft uiteraard het beste met ons voor: ‘What you need is love: een goed lief.’
Telkens als ik dit soort potsierlijke nonsens tegenkom, vraag ik mij af of de introductie van een effectief, veilig en betaalbaar hiv-vaccin, iets waar de wereld al decennia van droomt, te zijner tijd op dezelfde minachting kan rekenen. Maar op een of andere manier wil het er bij mij niet in dat de term ‘pretprik’ ooit in zwang zal raken.
Ik wil voor PrEP graag het begrip ‘emancipatiepil’ introduceren. PrEP geeft homo’s hetzelfde recht op het maken van autonome keuzen over seks en gezondheid als hetero’s al ruim zestig jaar hebben. Bovendien kan PrEP de homogemeenschap na 35 jaar definitief bevrijden van de alom heersende vrees voor hiv en het daarbij behorende, welig tierende hiv-stigma.
Over de uitwerking van autonomie en vrijheid hoeft men zich doorgaans geen illusies te maken. Maar gelijkberechtiging is een principe, het is een kwestie van beschaving. Om de grote Mandela te parafraseren: beroofd van zijn autonome vrijheid zit de mens opgesloten achter de tralies van vooroordelen en kleingeestigheid.
Antony Oomen
Last updated 31/12/2016
