Een terug­b­lik op de PrE­PinEu­rope Sum­mit – Ams­ter­dam 2018

Dit week­end werd voor het eerst de PrE­PinEu­rope Sum­mit gehouden. In Ams­ter­dam; niet dankz­ij maar ondanks de Ned­er­landse regering zoals elders werd gesug­gereerd. Wel dankz­ij onder andere het Ned­er­landse Aids­Fonds dat finan­ciële onder­s­te­un­ing bood en daarom geprezen mag wor­den. Niet alleen voor deze ste­un, maar ook van­wege de inmid­dels al jaren cam­pagne en inzet bin­nen het PrEP dossier. In deze stri­jd is ook belan­grijk de inzet te pri­jzen van diegene die ons gebracht hebben waar we al wél zijn. Want wat bleek dit con­gres: Ja, Ned­er­land loopt achter op lan­den als Frankrijk en Schot­land waar de pillen al wel ver­goed wor­den, maar ook vóór op andere lan­den. In Ned­er­land is er con­sen­sus en één bood­schap van en voor de medis­che Ned­er­landse pro­fes­sion­als door een gemeen­schap­pelijke medis­che richtli­jn. Vaak ont­breekt die con­sen­sus nog in andere Europese lan­den. Wij hebben wél een imple­men­tatie studie bij de GGD Ams­ter­dam die zich, net als organ­isaties als het COC, de HIV verenig­ing, de Ned­er­landse verenig­ing voor HIV behan­de­laren, etc, zon­der aarze­len al jaren bij het pro-PrEP team hebben geschaard. De vri­jwilligers van PrEP­nu hebben een grote stem­pel gedrukt op de bek­end­heid van PrEP onder homo- en biman­nen en ervoor gezorgd dat hon­der­den man­nen toe­gang kre­gen tot de zeer moeil­ijk bereik­bare pillen en PrEP zorg. Alleen hier­door zijn we nu in het sta­di­um gekomen dat – met nu enigszins betaal­bare pillen – vele man­nen de vraag bij hun huis­arts of GGD kun­nen en willen neer­leggen. Dit hebben we bereikt door samen op te tre­den. Eén stem, één com­mu­ni­ty die haar recht­en opeist.

Wat ook bleek dit con­gres is dat we er nog lang niet zijn. Voordeel van het geen koplop­er zijn is dat je min of meer kan voor­spellen wat de vol­gende bar­rières zullen zijn aan de hand van de lan­den om ons heen. De zorg ron­dom PrEP blijkt – van­wege haar pop­u­lar­iteit – duur en over­al waar PrEP wel ver­goed wordt ontstaan capaciteit­sprob­le­men bin­nen SOA klin­ieken. Opeens komen de man­nen die vaak op SOA’s getest zouden moeten wor­den (met of zon­der PrEP) ook daad­w­erke­lijk met regel­maat naar de SOA poli’s. Geld moet vri­jge­maakt wor­den, vaak op lokaal poli­tiek niveau, wat van­wege de bek­ende stigma’s en morele bezwaren voor nieuwe prob­le­men zorgt. Dezelfde prob­le­men zien we nu al hier ontstaan, met als voor­beeld de recen­telijke (tijdelijke) aan­name-stop van het InPrEP spreeku­ur bij de GGD Ams­ter­dam. Die prob­le­men kun­nen alleen over­won­nen als er een stem uit onze gemeen­schap is die haar plaats opeist en aangeeft die financier­ing te willen zien. Ook op lokaal niveau, ook bij de gemeen­ter­aadsverkiezin­gen, die gaan over de SOA-poli’s bij de gemeen­telijke GGD’s.

Inspir­erend was de ini­tia­tor van de Face­book groep PrEP­Facts. Deze Face­book­groep (20.000 leden wereld­wi­jd) is een plat­form om PrEP ervarin­gen te delen of vra­gen te stellen, maar heeft vooral gezorgd voor het zicht­baar mak­en en samen­bren­gen van een com­mu­ni­ty. Het is soms moeil­ijk in Ned­er­land om die (LGBTQ)-community te herken­nen. PrEP­Facts laat zien dat door sociale media te gebruiken een nieuw col­lec­tief kan ontstaan zodat we elka­ars eman­ci­patie kun­nen onder­s­te­unen en vooral één stem kun­nen vor­men richt­ing de buiten­wereld. Wie richt de Face­book-groepen PrEPFacts_Eindhoven of PrEPFacts_DenHaag op en zoekt naar verbind­ing met elka­ar om samen die vraag te stellen aan politi­ci voor de komende gemeen­ter­aadsverkiezin­gen of bij hun lokale GGD’s?

Ander prob­leem dat zich gaat voor­doen in de komende jaren, waar nu al actie op moet vol­gen, is het bereiken van de gehele doel­groep. Momenteel zijn het meren­deel van de man­nen aan PrEP in Ned­er­land homosek­sueel, van mid­del­bare leefti­jd, blank, goedge­bekt en hoogopgeleid met vol­doende finan­ciële mid­de­len en beschikken tevens over een forse dosis angst voor hiv door hun per­soon­lijke geschiede­nis met de ziek­te. Deze groep heeft een ware PrEP-zucht en heeft als eerste de PrEP opgeëist. Dit ver­di­enen ze ook, echter juist ook jonge of allochtone homo- en biman­nen, trans­gen­der man­nen en vrouwen en sek­swerk­ers in Ned­er­land zouden veel baat kun­nen hebben bij PrEP. Bereiken van die groepen blijkt wat meer moeite te kosten en daar moeten we over nadenken, maar vooral moeten we con­tact zoeken met mensen uit die com­mu­ni­ties. Wie over­tu­igt de eerste homo­jon­gen van 18 die net uit de kast is van het belang van PrEP en creëert het nieuwe rolmod­el voor al die andere jonge homojongens?

Tot slot was een zich her­hal­end the­ma sek­suele gezond­heid. Sek­suele gezond­heid is meer dan het voorkomen van infec­tieziek­tes. De intro­duc­tie van PrEP opent het gesprek over wensen en gren­zen bin­nen sek­su­aliteit en met name over het mak­en van indi­vidu­ele keuzes. PrEP is immers niet voor iedereen de oploss­ing, zoals het con­doom dit ook niet is. Van het dis­cours van de Con­doom-Tal­iban gaan we naar een gen­u­anceerd gesprek en vra­gen we: Wat past bij jou? Dit gesprek is belan­grijk in de huidi­ge tijd, niet alleen door de intro­duc­tie van PrEP. Onze com­mu­ni­ty wordt bloot­gesteld aan snel veran­derende verwachtin­gen van relaties, de pop­u­lar­iteit van apps als Grindr en Scruff en een inten­siv­erend drugs­ge­bruik. Gebruik jij seks en drugs omdat je trots bent op jezelf en graag je lev­en en je sek­su­aliteit ten volle viert en beleefd? (Fan­tastisch!!) Of gebruik jij je seks en drugs omdat je eigen­lijk een­za­am bent en ver­langt naar verbind­ing en de seks en drugs een een­voudi­ge manier zijn om dit gevoel (even) te kri­j­gen? De PrEP­nu work­shop of de Chem­seks gespreks­groepen mak­en daar een klein begin in door met elka­ar te prat­en over PrEP of drugs­ge­bruik, maar is bij lange na niet vol­doende. Hoe kun­nen wij elka­ar helpen? Nie­mand staat namelijk alleen in het hebben van angst voor hiv of in het moeite hebben om alti­jd een con­doom te gebruiken. Nie­mand staat alleen in de zoek­tocht naar een gezonde en bevredi­gende invulling van zijn of haar sek­sleven en relaties. En nie­mand staat alleen in het zichzelf afvra­gen hoe the fuck dat homo-zijn nu eigen­lijk moet.

PrE­PinEu­rope bracht uit veel lan­den activis­ten samen die stri­j­den voor het recht op vri­je en gezonde sek­su­aliteit. Om dr. Hoor­nen­borg van het Ams­ter­damse PrEP imple­men­tatie project te quoten: “veran­der­ing begint alti­jd met activis­ten”. Samen staan we sterk en kun­nen we een wereld creëren waarin iedereen een vri­je keus heeft bin­nen zijn of haar sek­su­aliteit en daar­bij zich op een passende manier tegen de mogelijke negatieve gevol­gen kan beschermen.

Sebas­ti­aan Verboeket
11.02.2018
Amsterdam

Last updated 13/02/2018